Boem! Opeens bevind ik me weer midden in een ruzie. Het ging een paar weken goed en dan, heel onverwachts, hebben we nu weer een heftig conflict. Ik ben hoogst verbaasd en verward over mezelf dat dit mij overkomt. Ik ervaar mezelf als vredelievend persoon, maar ik doe er nota bene zelf aan mee! Het is alsof ik zomaar in een nare film acteer Ik weet niet hoe ik mezelf of haar kan stoppen! Ik voel me boos. Als ik meer stil sta bij mezelf voel ik me ook verdrietig, machteloos en alleen. Ik heb het gevoel dat me alles bij de handen afbreekt. Het is nu donker en zwart om mij heen. Ik begrijp er niets van.
Uit mijn dagboek, 2013
De jaren 2013 en 2014 waren moeilijk. Ik voelde me gespannen, incompetent en onmachtig. De relatie met Elly verliep moeizaam, we hadden regelmatig ‘zomaar’ ruzie. Ik voelde me gefrustreerd. Ondanks verschillende relatietherapieën en nota bene mijn eigen therapeutenopleiding begreep ik mezelf heel beperkt. Half 2014 besloot ik zelf in therapie te gaan, dit deed me goed. Ik kreeg wat meer inzichten in mijn eigen geschiedenis. Maar ik bleef met vragen zitten, waar kwam mijn voortdurende spanning vandaan. Waarom had ik toch steeds een diep gevoel van innerlijke pijn en angst waar ik geen woorden voor had? Waarom raakten Elly en ik soms in een “split second” in conflict? Vanwaar mijn kortsluiting?
In 2016 leerde ik het Breinmodel kennen van wat nu de kern van Vreugdeberg is. Ik leerde hoe het brein zich hoort te ontwikkelen en wat er gebeurt als het in de vroege jaren van een baby misgaat. Ik leerde dat mijn bewakingssysteem (Amygdala) bijna voortdurend alarm sloeg waardoor mijn brein ontregelde. Ik kon daardoor soms niet helder en objectief denken en ik vergat de dingen die we hadden afgesproken.
Ik kreeg zicht op de werking van mijn brein en begon mijn eigen reacties stap voor stap te begrijpen! Ik begon te zien dat hechtingspijn mijn gevoelsleven bepaalde. Het drong tot me door dat het bewakingssysteem van zowel Elly als mij soms tegelijk afging! Dat was dan een krachtig recept voor narigheid!
De verklaring loste onze problemen natuurlijk niet direct op. Het Vreugdeberg-gedachtegoed hielp zowel mezelf als Elly te begrijpen. Het gaf me ook tools zodat ik emotioneel en sociaal gezonder en sterker wordt!
Nieuwsgierig? Lees hier onder de uitgebreide beschrijving!
Of kom naar onze Trainingen
Vreugdeberggedachtegoed:
Werking van je emotionele en sociale brein!
Ons brein
Ons brein bestaat uit een linker en een rechter helft, ze zijn heel verschillend maar werken nauw samen. Het werkt het best als beide helften gezond zijn en goed op elkaar afgestemd. Wat we weten moet kloppen met wat we ervaren. Je kunt bijvoorbeeld alles weten over een boomschors door het op te zoeken in een woordenboek; het is ruw, buigzaam, het splintert. Maar deze woorden krijgen pas echt betekenis als je de schors in handen hebt gehad, dan voel en ervaar je wat de woorden betekenen. Zo hebben beide helften hun eigen taak.

Figuur 1
De linkerhelft
De linkerhelft is bedoeld voor het benoemen en uitleggen. Dit zogenaamde niveau 5 bevat de circuits die ons helpen om “de logica” te ontdekken van onze ervaringen. Het wordt gevormd door een deel van de linkszijdige prefrontale cortex. Het is het logische, analytische en linguïstische deel van ons brein dat we gebruiken om verklaringen, modellen en conclusies te vormen. Dit is ook het deel dat we gebruiken om ons autobiografische verhaal te maken. Dat is het verhaal van onze ervaringen uit ons leven. Een belangrijke functie is het interpreteren van de ervaringen met betrekking tot onszelf. Het eindproduct daarvan zijn de conclusies en overtuigingen over onszelf naar aanleiding van die ervaringen. Het linkerbrein verzet zich stevig tegen verandering en houdt graag vast aan eigen inzicht, zelfs als er bewijs is voor het tegendeel. De rechterhersenhelft bepaalt wanneer de linkerhersenhelft een ander standpunt kan en mag innemen of een verandering in denken toestaat.
De rechterhersenhelft
Deze helft is belangrijker voor relaties en voor geliefd voelen en liefhebben. Dit deel van ons brein heeft geen woorden, is non-verbaal. Het slaat plaatjes en beelden op en is gevoelig voor intonatie. Het heeft een uitvoerend en controlerend beleid. De rechterhelft bevat een gelaagde emotionele hersenstructuur van vier niveaus. Ons rechterbrein domineert onze emoties en ons lichaam. Het registreert eigenlijk alles. Bovendien bepaalt het wanneer de linkerhersenhelft een ander standpunt kan en mag innemen of dat een verandering in denken toegestaan wordt.
Figuur 2 geeft een doorsnede van de Rechterzijde van je brein

Figuur 2
De rechterhersenhelft is een controlecentrum met vier niveaus
Niveau 1: De Thalamus. Hier vindt de hechting plaats. De thalamus en de basale ganglia regelen het dopamine gehalte (vreugdestof).
Niveau 2: De Amygdala of de poortwachter, deze regelt het adrenaline en cortisol niveau. De poortwachter bepaalt of iets goed, slecht of eng is. Deze twee niveaus liggen in ons onderbewustzijn en zijn het fundament voor het goed functioneren van ons bewustzijn.
Niveau 3: De Cingulaire Cortex regelt de hoeveelheid serotonine (ruststof). Dit helpt om de negatieve of moeilijke emoties op te lossen. Niveau drie zorgt voor de synchronisatie, het afstemmen op elkaars gemoedstoestand. Hierdoor kun je in relatie blijven ook als het moeilijk is.
Niveau 4: De Rechter Orbitale Prefrontale Cortex. Hier is je identiteit te vinden. Niveau 4 helpt om mijn aandacht ergens bij te houden en beantwoordt de vragen als ‘wie ben ik en wat wil ik’. Niveau 4 helpt mij om mezelf te zijn en als mezelf te gedragen in alle omstandigheden.
Uitleg van de verschillende niveaus van het rechterbrein
Niveau 1
Het emotionele controlecentrum in de rechterhersenhelft ontwikkelt zich vanaf de geboorte. Het is van cruciaal belang dat het kindje krijgt wat het nodig heeft en dat de moeder aansluit c.q. synchroniseert op de behoefte van haar kind. Zo heeft een kindje op bepaalde momenten een sterke drang c.q. behoefte om zich te binden. Wanneer deze “verbindingsschakelaar” op AAN gaat is het voor de ontwikkeling van het kindje van enorm belang dat de moeder daarop aansluit en dit op de juiste manier beantwoordt. Wanneer een baby’tje dat contact zoekt met ogen of geluidjes zal de moeder dit als volgt interpreteren: “Mijn baby heeft mij nodig”. Zodra de verbindingsschakelaar van haar baby aangaat zal ook de schakelaar van moeder AAN gaan. Moeder zal dan denken en voelen: “ik ben blij om bij jou te zijn!”. Het kindje zal dat herkennen. Zelfs als het kindje pijn heeft of zich niet goed voelt. Wanneer de baby op enig moment genoeg contact heeft gehad kijkt het weer weg. Baby wordt stil en laat haar weten dat hij rust nodig heeft. Moeder volgt de baby daarin . En zo gaan beider verbindingsschakelaar tegelijk AAN en UIT. De beoordeling van niveau 2 zegt dan: “Dit is goed”. Met deze vaststelling ervaart de baby het leven als goed en voelt hij zich veilig.
Voor een goede hechting op niveau 1 heeft een baby de volgende ingrediënten nodig:
Van 0 tot 1,5 maand: met name smaak, geur en warmte.
Van 1,5 tot 2,5 maand: speelt ook aanraking een grote rol.
Van 2,5 tot 12 maand: oogcontact, emoties in de gelaatsuitdrukking (visueel.)
Van 12 tot 24 maand de intonatie van de stem (auditief).
Niveau 1 bevat dus de neurologische circuits die voor hechting zorgen. Deze circuits bepalen hoe je met de ander bent verbonden. Dat kan zijn door een veilige hechting zoals als hiervoor beschreven. Als dit proces minder gunstig verloopt zal het kindje in meer of mindere mate onveilig zijn gehecht; het leven wordt dan eerder als slecht en/of eng ervaren.
Niveau 2
Niveau 2 is een neurologisch circuit met name gevormd door de amygdala. Een klein orgaan met twee hoofdfuncties. Het bepaald hoe het leven wordt ervaren en of de ervaring te verdragen is. De amygdala kan slechts drie basis gevoelens registreren:
- het leven is goed (met de bijbehorende gevoelens)
- het leven is slecht (met de bijbehorende gevoelens)
- het leven is gevaarlijk of eng (met de bijbehorende gevoelens)
Als ik “Het leven is goed” ervaar zal ik me ontspannen en vredig voelen.
Als ik het leven als “slecht” beleef zal ik me bijvoorbeeld miskent, afgewezen of boos voelen.
Als ik het leven als “eng” ervaar zal ik gevoel hebben dat ik dood ga.
Dit zijn diepe oergevoelens die ontstaan zonder dat we er grip op hebben met onze wil.
Daarnaast heeft niveau 2 de functie van veiligheidsklep c.q. overbelastingsventiel. Als een situatie (zoals een trauma) te groot of te sterk is om te verwerken zal de veiligheidsklep in werking treden. De intense ervaring zal afgeleid worden naar het onbewuste geheugen en zal daar worden opgeslagen. Dit maakt dat ik traumatische situaties kan overleven.
Niveau 3
Niveau 3 wordt gevormd door de Cingulaire Cortex. Dit is het deel van ons brein dat wordt gebruikt om relationele verbinding te maken. Daarmee stem ik me op de ander af. Het is de “Wifi”-verbinding met de ander zou je kunnen zeggen. Als ik me op de ander af stem dan doe ik dit door naar de ander kijken. Ik zie de lichaamstaal, de uitdrukking en de blik in de ogen van de ander. Soms ben ik zo op de ander afgestemd (gesynchroniseerd) dat ik een beetje kan ervaren wat de ander ervaart (denkt en voelt). Dit is wat een kind nodig heeft van de ouder; een ouder die zo afgestemd is op het kind dat zij kunnen zien en voelen wat er in hun kleine omgaat. Als dat lukt voelt het zich begrepen en verbonden en leert dan tegelijk dat eigen gedachten en gevoelens belangrijk zijn en serieus genomen mogen worden. De toestand dat de ander me begrijpt en op me afgestemd is noemen we “Vreugde = jij bent blij om bij mij te zijn”! Wanneer we negatieve gevoelens ervaren die boven een bepaalde draagkracht uit gaan, valt onze Wifi verbinding (tijdelijk) uit. Het effect is dat we dan (tijdelijk) niet meer relationeel zijn en deze “Vreugde” verliezen. Ik voel me dan alleen en onverbonden. Ik zit vast in een gevoel dat op dat moment overheerst en het lukt me niet om de “Wifi”-verbinding aan te krijgen. Niveau 3 werkt niet alleen extern. Het werkt ook intern als verbindingcentrum van de verschillende delen van mijn brein. In de bijgaande figuur kun je zien dat niveau 3 alle delen van het brein met elkaar verbindt. Dus niveau 1, 2, 4 en ook 5 (wat je overigens hier niet zo goed kan zien). Niveau 3 is dus een belangrijk niveau dat niet alleen de verbinding met de ander reguleert maar ook het verbinding vormt tussen de verschillende niveaus van het brein intern. Niveau 3 wordt ook wel de Moederkern genoemd omdat de baby deze hersenstructuur van moeder kopieert (download) in de eerste 18 maanden.
Niveau 4
Niveau 4 wordt met name gevormd door de Rechter Prefrontale Cortex. Het bevat de neurologische circuits die me helpen vast te houden aan wat er in mijn ware hart is. Met mijn ware hart bedoel ik de bron waaruit ik mijn keuzes maak en onderscheid of iets wel of niet bij mij past. Zelfs als ik te maken heb met moeilijke situaties. Het is het deel van het brein dat we gebruiken om te onderscheiden wie ik ben en wat ik doe. Hoe ga ik met deze situatie om? Hoe kan ik in door deze situatie heen navigeren op een manier waar ik tevreden mee ben, ook nadat dit alles voorbij is? Niveau 4 bevat ook de circuits die de hersenen kalmeren als de bron van nood/spanning is opgelost. Deze circuits brengen het brein dan van de moeilijke emoties naar vreugde en rust.
Als je vragen hebt laat het ons weten!!
0 reacties